Cittaslow 1999’da küreselleşmenin getirdiği standartlaşmaya karşı İtalya’da yerel dokuyu korumayı amaçlayan bir hareket olarak ortaya çıktı. İtalyanca Citta (Şehir) ve İngilizce Slow (Yavaş) kelimelerinden oluşan Cittaslow sakin veya yavaş şehir anlamında kullanılıyor. Günümüzde hayata yetişebilmek için giderek daha hızlı olmamız gerekiyor. Hızlı olanın geliştiğini, yavaş olanın ise geri kaldığını düşünüyoruz. Cittaslow hareketi bu bakış açısını eleştiriyor, ve farklı bir hayat tarzının mümkün olduğunu söylüyor.
Şimdiye kadar Avrupa’nın 28 ülkesinden 182 yerleşke temel kriteri yaşam kalitesi olan Yavaş Şehir unvanını almaya hak kazandı. Türkiye’nin ilk Cittaslow üyesi 2009’da İzmir’in Seferihisar ilçesi olmuş. Türkiye’nin diğer sakin şehirleri ise Akkaya-Muğla, Halfeti-Urfa, Yenipazar-Aydın, Gökçeada-Çanakkale, Taraklı-Sakarya, Perşembe-Ordu, Yalvaç-Isparta ve Vize-Kırklareli. Bunun dışında 11 yerleşke ise Cittaslow başvuru dosyalarını hazırlıyor. Cittaslow Türkiye hakkında daha fazla bilgi için internet sitelerini ziyaret edebilirsiniz: www.cittaslowturkiye.org.
EMBARQ Türkiye tarafından düzenlenen Yaşanabilir Şehirler Sempozyumu’nda konuşan Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer Cittaslow’un dünyanın her yerinde uygulanabilecek bir yerel kalkınma modeli olduğunu söylüyor. Cittaslow olmak için birliğin belirlediği yedi başlık altında 70 kriter bulunuyor, ve üye adayı kentlerin gerçekleştirdiği projeler bu kriterlere göre değerlendiriliyor. Kriterler şu başlıklar altında toplanmış: çevre; altyapı; kentsel yaşam kalitesi; tarım, turizm, esnaf ve sanatkarlara dair politikalar; misafirperverlik, farkındalık ve eğitim için planlar; sosyal uyum ve ortaklıklar.
Soyer, bu kriterlerin üç ana amacı olduğunu söylüyor. Birincisi, geçmişin değerlerini ve zenginliklerini gün ışığına çıkartmak. İkincisi, bilimi ve teknolojiyi kentin kalkınması için kullanmak. Üçüncüsü ise bunları yaparken doğayı ve çevreyi korumak.
Seferihisar’ın Cittaslow projeleri
Tunç Soyer Cittaslow üyesi olabilmek için kriterler çerçevesinde pek çok proje gerçekleştirdiklerini söylüyor.
Örneğin kent merkezinde ve Sığacık’ta üretici pazarları kurulmuş. Tezgah açmanın tek kuralı satılan ürünlerin Seferihisar’da üretilmesi. Böylece köylüler mallarını tüketicilere aracısız satabiliyor. Ayrıca sadece kendi ürettiğini satabilirsin kuralı gereği halden mal girişi kabul edilmiyor. Ayrıca, www.seferipazar.com sanal pazarı kurulmuş, böylece yöresel ürünler Türkiye’nin her yerindeki alıcılara ulaşıyor.
Bunun dışında ilkokullarda oluşturulan sebze bahçeleriyle çocukların toprakla bağının yeniden kurulması hedefleniyor. Okullarda sebzelere nasıl bakılacağını öğrenen öğrenciler, yetiştirdikleri ürünleri üretici pazarlarında satarak harçlıklarını da çıkarabiliyor.
Seferihisar’ın diğer projeleri hakkında bilgi edinmek için, Soyer’in sunumuna göz atabilirsiniz.
Diğer projeler
Yenipazar 2011 yılında Cittaslow Ağı’na katılmış. 2011’den bu yana Orthosia Kültür Merkezi, Aşağı Dip Gölü Tabiat Parkı ve Yer Değirmeni gibi pek çok yeni mekan yaratılmış. Kırklareli’nin Vize ilçesi ise 2012 yılında Cittaslow unvanını kazanmış. Vize’de bisiklet kullanımını teşvik için gerekli altyapı oluşturulmuş. Yalvaç’ta ise kadınlar için iş olanağı yaratabilecek bir yemek evi kurulması planlanıyor.
Tüm bunların yanı sıra, Cittaslow üyesi olan ilçelerde turist sayısının önemli şekilde artış gösteriyor. Bu da yerel ekonomiye önemli bir katkı sağlıyor.
