İnsan Odaklı Büyük Veri ile Akıllı Kentler*

Yerel yönetimler için bilgi teknolojileri çözümleri, coğrafi bilgi sistemi, veri tabanı yönetim sistemi, içerik yönetim sistemi, servis odaklı kurumsal entegrasyon altyapısı, yönetim bilgi sistemi, mobil belediyecilik vb. uygulamaları içermektedir. Akıllı kentler yolunda daha hızlı ilerlemek için bu uygulamalar doğrudan karar alıcıların ihtiyaçlarına yönelik, ön yatırım maliyeti gerektirmeyen, tüm bilgi teknolojileri uygulamalarını birleştiren, kurumsal entegrasyonu sağlayan ve aynı zamanda merkezi yönetimin e-devlet sistemleri ile uyumlu olması gerekmektedir.

Akıllı kentler için en önemli konu şehir insanı tarafından üretilen verinin sorumlu kurumlar tarafından doğru toplanması ve analizi sonucunda şehirdeki yenilikçi  çözümlerin savunmasız gruplar dahil bütüncül bir yaklaşım ile uygulanmasıdır. Bu veriler halka açık olmadığı zaman ya da kısıtlı erişim hakkı verildiği için kaynakları ilişkilendirip gerçek zamanlı ve doğru çözüm üretmekte sorun çıkabilir. Bu nedenle veri toplamanın yanı sıra verileri halka sunmak -vatandaş, özel şirket ve  profesyoneller- gelişmekte olan ülkelerde akıllı şehirlerin olmazsa olmazlarındandır. Çünkü akıllı kent ölçeğindeki gelişim insanların kentlerdeki ihtiyaçlarına odaklanarak en uygun çözümleri sunmaktır. Bu da yine onların sağladığı veriler ile gerçekleşebilmektedir, tek yapılması gereken bilgi edinmeyi mümkün kılmaktır!

Birçok Avrupa kentinde akıllı kent olmak için çalışmalar duraksız bir şekilde sürmektedir. Londra’da akıllı kent için bilgi teknoloji çalışmaları yürüten bir Kentsel Yenilikçilik Merkezi kuruldu. Bu yeni açılan merkez ile ulaşılmak istenen, Londralılar ile etkileşimde olacak 4 bilgi teknolojisi aracı ile ihtiyaç dinamik haritasını oluşturmak. Bu 4 teknolojik araç; Sensing Cities: hava kalitesi sensörleri, Sensing London: Londra hareketlilik sensörleri, Cities Lab: katılımcı süreci hızlandıracak uygulamalar ve teknolojik ortamlar ile Cities Unlocked: Microsoft ve Guide Dogs ortaklığı ile görme engellilerin şehirde rahat hareket etmesini sağlayacak sesli kulaklıklardan oluşmaktadır .

Kaynak: http://cloudtweaks.com/wp-content/uploads/2014/10/smart-cities.png

Kaynak: http://cloudtweaks.com/wp-content/uploads/2014/10/smart-cities.png

Türkiye yüzde 77 oranında kentleşme yüzdesi olan yani kırsaldan kente göçün yüksek ölçüde devam ettiği, bunun sonucu olarak da kent içinde yapılaşmanın, altyapı çalışmalarının, kamusal hizmetlerin sürekli arttığı bir ülke konumundadır. Bu sayısal artışın kentlerin lehine sonuç vermesi ya da sürdürülebilir sonuçlar üretilmesini sağlaması için bilgi teknolojilerine dayalı veri toplanması, dinamik yapısı yüksek olan şehirlerimizin kalkınmasını ön plana alarak bu verinin değerlendirilmesi ve şehre özel yenilikçi çözümlere dönüşmesi gerekmektedir. Şehre özel çözümler için bilgi sistemlerine bağlı veri toplama yöntemleri; bütünleştirici, akıllı yönetişim sağlayan ve sosyal ağ temelleri üzerine kurulu bir platform niteliği taşımakta olup karar alıcılara kent içindeki insanların ihtiyaçlarına yönelik gerçek zamanlı, imkanı sağlamaktadır.

Ülkemizde çeşitli bilgi sistem teknolojilerine dayalı veri toplama uygulaması geliştirilmekte olduğu bilinmektedir ancak bu aşamada Türkiye’nin birçok şehrindeki ilk sorun ortak ve kullanıcı dostu bir veri toplama şeklinin olmaması ve personelin inisiyatifine bırakılmasıdır. Tabi ki halihazırda halka açık bir veri sistemi de bulunmamaktadır.  İkinci önemli sorun ise toplanan verinin değerlendirilmesi için sürekli bir personelin ya da altyapının bulunmamasıdır. Bu durum planlamada ve strateji geliştirme süreçlerinde öngörülemeyen sorunlar oluşturabilmektedir.

Özellikle İstanbul’da gerçekleştirilen kentli anketlerine bakıldığında ortaya çıkan en önemli sorun trafik olarak görülmektedir. Bu sorunun alt başlıklarına bakıldığında ise trafik ile alakalı olarak plansızlık, güvenlik sorunu, uzun kuyruklar, yetersiz otopark, yetersiz toplu taşıma, denetim eksikliği, sinyalize kavşakların sürelerinin ayarsızlığı, sürdürülebilir bir toplu taşıma ağının olmaması öne sürülmüştür. Bu alt başlıkların hepsi bilgi teknolojilerinin kullanımı ile geliştirilen çözümler ile sonuçlanabilecek sorunlardır. Avrupa’daki örnekleri gibi dinamik planlama ile şehir planlamasında bütün etmenleri değerlendirecek trafik yoğunluğu hesaplamaları ile sizi en uygun güzergaha yönlendirebilecektoplu taşımanın optimizasyonu sağlanarak geliş gidiş saatleri ile ilgili doğru bilgilendirme yapabilecek sürekli denetim ile ihlallerin önüne geçecek akıllı elektronik sistemlerin uygulanması ile sinyalizasyon sistemindeki değişiklik ile trafikte kaybedilen zamanın önüne geçilecek.

*EMBARQ Türkiye Projeler Koordinatörü Pınar Köse’nin Unibusiness Dergisi’nin Nisan sayısında çıkan yazısıdır.