DÜNYA EKONOMİK FORUMU’NUN DESTEĞİ İLE YAYINLANAN ULAŞIM ÖZELİNDEKİ YENİ RAPOR, PARİS ANTLAŞMASI’NIN TAAHHÜTLERİNİN HAYATA GEÇMESİ İÇİN “ULAŞIMDA DÖNÜŞÜM” GERÇEKLEŞTİRİLMESİ GEREKTİĞİNİ ORTAYA KOYUYOR.
“İki Derecenin Altında Taşımacılık” Projesi kapsamında, 8 Ekim’de Way Forward raporu yayınlandı. Rapor, dünyanın dört bir yanındaki hükümetlerin otomobili sübvanse etmeyi bırakarak bunun yerine şehirlerde bisiklet yolları ile daha geniş kaldırımlar inşa ederek “aktif ulaşımı” desteklemelerini öneriyor. Way Forward raporunun yaklaşık 2 yıl süren hazırlık aşamasında, STK’lar ve ulusal ve yerel hükümetler dahil olmak üzere ulaştırma ve enerji sektörlerinden uluslararası uzmanlarla görüşmeler yapıldı. Toplamda 56 ülkeden 346 üst düzey uzman ile temasa geçildi.
Koronavirüs
Rapor, COVID-19 salgını sürecinde yerel ve ulusal hükümetler tarafından uygulamaya konulan kısıtlamaların motorlu taşıt kullanımında ciddi oranda düşüş eğilimlerine sebep olabileceğini gösterdi. Dünya çapındaki politika yapıcıların ulaşım sistemlerini karbonsızlaştırmak için dikkate alması gereken “10 Kilit Kavramı” ortaya koyan rapor, kentsel hareketlilik özelinde yönetişim yapılarının daha sürdürülebilir, esnek, verimli ve kapsayıcı bir sisteme evrilmesi gerekliliğini vurguluyor. Bu kavramlar karşımıza ilk defa çıkmasa da, rüzgar ve güneş enerjisindeki teknolojik gelişmeler bu evrimin temel basamakları olabilir.
Olabilir mi?
Rapordaki teknik atıfların yanında, bu evrim sürecinin en önemli parçası da yeni yasalar olabilir. Dünya genelinde birçok yerel ve ulusal yönetim, kent merkezlerinden motorlu taşıtları çıkartmak için yasama aracını kullanmak zorunda kalacaktır. Diğer bir ifade ile bu soruna ve değişim sürecine sadece teknolojik savlarla yaklaşmak mevcut hatalara yenisini eklemek olacaktır.
Lastik Tekerlekli Ulaşım Geri Dönüyor
Fotoğraf: Ilya Plekhanov (Wikimedia)
“İki Derecenin Altında Taşımacılık” raporuna göre, otobüsler ve tramvaylar da kentlerimize geri dönecek. Gelişmiş ülkelerden uzmanların yüzde 82’si ve gelişmekte olan ülkelerden uzmanların yüzde 96’sı, 2050’de karbonsuzlaştırılmış kentsel hareketlilikte toplu taşımanın baskın bir ulaşım türü olacağını belirtiyor.
Uzmanların yüzde 50’si 30 yıl içinde pek çok şehirde bisiklet kullanımının baskın bir yöntem olmasını beklediği için, bisiklet ikinci en önemli ulaşım şekli olarak karşımıza çıkabilir. Uzmanlar aynı zamanda yürümenin de birçok insan için önemli bir ulaşım aracı olmaya devam edeceğine inanıyor.
70’li yıllardaki petrol krizinin etkisi ile, Kopenhag, Amsterdam gibi şehirler bu yaklaşımı 50 yıl önce çoktan hayata geçirdiler. Krizin içinde krizi okumak zor olsa da önceki krizlerden alınan dersleri okumak en mantıklı yol gibi gözüküyor.
*Bu yazının orijinali Yol Teknolojileri dergisinin Eylül-Ekim 2020 sayısında yayınlanmıştır.
